Poradnik pielęgnacji psich uszu - jak dbać o uszy psa, by były zdrowe.

Uszy psa to delikatna część ciała, która wymaga regularnej troski. Zaniedbane, zbyt wilgotne lub brudne kanały słuchowe często prowadzą do stanów zapalnych, infekcji bakteryjnych lub grzybiczych, a nawet do problemów z przewodnictwem słuchowym. W tym poradniku dowiesz się, jak prawidłowo pielęgnować psie uszy, jakie są objawy niepokojące oraz jak często i czym czyścić.

Delikatne czyszczenie oczu i uszu psa w salonie

Budowa ucha psa - co warto wiedzieć

Uszy psów mają małżowinę (zewnętrzną część) i kanał słuchowy („ucho zewnętrzne”), który ma zwykle dwa odcinki: pionowy i poziomy, tworząc zagięcie (“L-kształt”). To oznacza, że nie da się łatwo zobaczyć / sięgnąć do samego końca kanału.

Ta budowa prowadzi do tego, że zbierający się wosk, wilgoć czy ciało obce łatwo „zalega” – szczególnie u ras z długimi, zwisającymi uszami (taka anatomia ucha skutkuje słabą wentylacją ucha) lub dużą ilością włosów w kanale. Prowadzi to choćby to kołtuniących się włosów zatykając kanał słuchowy.

Kiedy jest potrzeba czyszczenia i kontrolowania uszu

nadmierne drapanie ucha, potrząsanie głową
zaczerwienienie, obrzęk małżowiny lub kanału
nieprzyjemny zapach z uszu
wydzielina – jej kolor, ilość, konsystencja (np. ciemnobrązowa, ropna, lepka)
ból, gdy dotykasz ucha lub przy próbie czyszczenia pies reaguje niechętnie

Jak czyścić psie uszy - krok po kroku

Poniżej procedura „bezpieczna” do stosowania w domu, gdy nie ma widocznych objawów poważnej infekcji:

Przygotowanie
- Upewnij się, że pies jest spokojny, w cichym miejscu.
- Zorganizuj wszystkie potrzebne rzeczy: preparat do czyszczenia uszu zatwierdzony przez weterynarza, ręcznik papierowy lub najlepiej gaziki (absolutnie nie watę czy papier toaletowy).
Inspekcja
- Delikatnie podnieś małżowinę uszną, obejrzyj wnętrze małżowiny i wejście do kanału. Szukaj zmian koloru, zapachu, wydzieliny.
Aplikacja preparatu czyszczącego
- Wlej lub nałóż do ucha odpowiednią ilość preparatu (zgodnie z instrukcją producenta lub weterynarza). Nie wciskaj końcówki butelki do wnętrza, by nie wprowadzać bakterii.
- Masuj u podstawy ucha przez ok. 20-30 sekund, żeby preparat dotarł do zakamarków i złuszczył zalegające masy. Puszczaj psa, pozwól mu potrząsnąć głową - pomaga to w usunięciu luźnych cząstek.
Czyszczenie i osuszenie
- Użyj gazików lub płatków (nie patyczków Q-tip) do delikatnego przetarcia części zewnętrznych i wejścia kanału. Nie wprowadzaj niczego głęboko do kanału
- Osusz ucho delikatnie, usuwając resztki płynu. Wilgoć wewnątrz sprzyja rozwojowi mikroorganizmów.

Nagroda i obserwacja

Nagródź psa - to pomaga, by następnym razem był mniej zestresowany.
Obserwuj przez kolejne dni: czy ucho wygląda lepiej, czy objawy znikają. Jeśli nie - konsultacja z weterynarzem.

Częstotliwość czyszczenia

Dla psów zdrowych, bez problemów: czyszczenie tylko gdy jest potrzeba (np. co 2-3 tygodnie) albo po kąpieli / pływaniu.
Dla psów z uszami zwisającymi, z dużą ilością włosa lub predysponowanych do infekcji: częściej - nawet raz w tygodniu.

Czego unikać

Patyczków kosmetycznych („Q-tips”) do czyszczenia wnętrza kanału - mogą wpychać brud w głąb, naruszać delikatne struktury. Lepiej sobie oszczędzić niepotrzebnego kłopotu.
Silnych środków, alkoholu, wody utlenionej lub octu w mocnym stężeniu - mogą podrażnić skórę kanału, zwłaszcza jeśli jest już stan zapalny.
Zbyt głębokiego sięgania do kanału słuchowego bez profesjonalnych narzędzi - ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej.

Co może wskazywać na infekcję i kiedy iść do weterynarza

Objawy, które wymagają interwencji:

silny zapach z ucha
duża ilość wydzieliny, ropna lub zmieniona (kolor, konsystencja)
pies reaguje bólem przy dotyku ucha
uszy są bardzo gorące w dotyku
stan zapalny się nasila mimo domowych zabiegów
objawy takie jak: head tilt, upośledzenie słuchu, wydzielina z krwią - to mogą być objawy zapalenia ucha środkowego lub głębszych struktur – potrzebna diagnostyka (np. badanie cytologiczne, mikroskopowe).

Profilaktyka - zapobieganie problemom

Utrzymuj uszy psa suchymi, zwłaszcza po kąpieli i pływaniu. Wilgoć sprzyjają infekcjom!
Regularnie usuwać nadmiar włosów przy wlocie do kanału, jeśli rasa tego wymaga (pies długoucha lub gęstowłosa). Choć dla przeciętnego posiadacza psa może być to problematyczne - z pomocą przychodzimy my, groomerzy.
Dbać o dietę - alergie pokarmowe często wpływają na stan skóry i uszu.
Utrzymywać ogólną higienę - obcinanie pazurów, czyszczenie sierści, żeby w uszach nie odkładał się brud.

Produkty i środki czystości - na co zwrócić uwagę

Wybieraj płyny / preparaty dedykowane psom, o łagodnym składzie: bez silnego alkoholu, substancji drażniących, z dodatkami antybakteryjnymi/antygrzybicznymi jeśli pies ma takie potrzeby.
Preparaty, które rozpuszczają wosk (tzw. ceruminolityki), surfaktanty - pomagają usuwać nagromadzoną wydzielinę i ułatwiają utrzymanie czystości.
Możliwość stosowania proszków osuszających kanał przy wilgotnych uszach (np. u psów pływających) albo specjalne środki wspomagające sprzężenie powietrza.

Podsumowanie

Zdrowie uszu psa to klucz do komfortu i dobrego samopoczucia. Regularne kontrole, umiejętność prawidłowego czyszczenia i szybka reakcja na pierwsze objawy to elementy, które pozwalają uniknąć poważnych problemów. Jako salon pielęgnacji psów możesz zaproponować klientom też:

pokazy / mini-warsztaty jak czyścić uszy w domu,
zalecenia produktów (na co patrzeć w składzie),
informacje o rasach, które wymagają większej troski.

źródła / bibliografia